Böbrek pelvisi ve üreterler, üst idrar yolunu oluşturur ve idrar boşaltım sisteminin bir modülüdür. Böbrek pelvisi, her böbreğin ortasındaki içi boş, böbrek havuzcuğu da denen, bir kısımdır. Üreterler, böbrekleri mesaneye bağlayan ince tüplerdir. Her üreter yaklaşık 25 ila 30 cm uzunluğundadır. İdrar bedeninizin sıvı atığıdır ve böbrekler tarafınca yapılır. Böbrek pelvisinde toplanır ve üreterler boyunca depolandığı mesaneye sarfiyat. Mesane idrarla gereğince dolduğunda, üretra(idrar kanalı) yoluyla bedenin dışına atılır.
Her iki böbrek pelvisi ve üreterlerin duvarı üç farklı katmandan oluşur
Pelvis ve Üreter Kanseri Nedir?
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri, yada öbür bir deyişle üst idrar yolları kanserleri; böbrek pelvisi (böbreğin havuzcuğu) ve/veya üreter (böbreği mesaneye bağlayan bir tüpler) hücrelerinden başlayan berbat huylu, habis kanserlerdir. Bu kanserler pelvis ve üreterde tüm katmanlara, komşu dokulara ve bedenin başka uzak bölge ve organlarına yayılabilmektedir. Böbrek pelvis ve üreter kanserleri, erkeklerde bayanlara nazaran 3-4 kat daha fazla görülmektedir, ortalama görülme yaşı 65 dir.
Böbrek pelvisi, Üreterlerin Urotelyal Kanserleri
Böbrek pelvisi, üreter, mesane ve üretra(idrar kanalı) birebir tip değişici epitel denilen hücrelerle kaplıdır, ve bu bölgelerin kanserlerine tümüne birden ürotelyal kanserler yada değişici epitel kanserleri denilmektedir. Bu bölgeleri kaplayan ürotelyum hücreleri birtakım niçinlerden dolayı çoğalmaya, büyümeye ve kanserleşmeye başlar ve farkına varılmaz ise yayılmaya devam eder. Yerleşim yerine göre; mesanede olursa mesane kanseri(en sık), üreterlerde yerleşirse üreter kanseri ve böbrek pelvisinde olursa bunada renal pelvis kanseri denilmektedir. Bu bölgelerin kanserlerinin %90’ı bu çeşit kanserlerdir, kalan %10’u ise bir daha birebir hücrelerden köken alan ve başkalaşım geçiren skuamöz kanserler ve adeno kanserler oluşturmaktadır. Böbrek pelvisi ve üreter kanseri en sık renal pelviste görülmekle birlikte, birebir anda üreterlerde, birkaç alanda birden oluşabilir, yahut yalnızca üreterlerde yerleşebilir.
Pelvis ve/veya üreterlerde ürotelyal karsinomu olan hastaların yaklaşık %20 ila %40’ında, birebir hücrelerden köken alan, birebir anda yahut farklı vakit dilimlerinde mesane kanseri de gelişmektedir. Bu niçinle, pelvis ve/veya üreter kanseri teşhisi konulan hastalarda, mesane kanseri ve idrar yolunun başka kısımlarında olabilecek kanser açısından denetim edilmeleri gerekir. Zıddından bakacak olursak, mesane kanseri olan hastalarda pelvis ve üreterde (üst idrar yolları kanseri) bu cins kanserin eşlik etmesi yahut farklı vakit içinderda ortaya çıkma mümkünlüğü vardır ve bu oran %4 dür.
Pelvis ve/veya ureter kanserleri (mesane kanserinde olduğu gibi) bu yapıların duvarında ne kadar büyüdüğüne bağlı olarak Yüzeyel yani non-invaziv yahut yayılmış yani invaziv olarak iki kümeye ayrılmaktadır.
Yüzeyel (Non-invaziv) ürotelyal karsinom: Yüzeyel ürotelyal karsinom, kanserin sırf pelvis ve/veya üreterin iç astarına hudutlu olmasını söz eder. Papiller yani yüzeyden kabarık karnıbahar halinde yahut düz (sapsız) olarak gelişebilirler.
kimi vakit yayılmış-invaziv ürotelyal karsinomlar, olağan ürotelyal kanser hücreleriyle ve bu hücrelerden başkalaşmış yahut farklılaşmış farklı karakterde hücre kümeleri içerir ki, bu durumda bu çeşit kanserlerin gidişatı daha berbattır.karıştırılmış farklı hücre tiplerine sahiptir. Bu farklı hücre kümeler içinde skuamöz hücreler, salgı yapan bez hücreleri ve küçük hücreler sayılabilir.
Varyant tip ismi verilen az ürotelyal karsinom alt tipleri vardır. Bu alt tipler ekseriyetle süratle büyür ve yayılır ve olağan ürotelyal karsinomdan daha berbat gidişata sahip olma eğilimindedir.
Varyant tip böbrek pelvisi ve üreter kanseri şunlardır:
Ender görülen böbrek pelvisi ve üreter kanserleri
Skuamöz hücreli karsinom: Pelvis ve/veya üreterin skuamöz hücreli karsinomu, renal pelvis ve üreterin iç astarındaki düz-skuamöz hücrelerinden gelişir. Ekseriyetle pelvis ve üreterin uzun müddetli (kronik) tahrişi yahut iltihabı ile bağlıdır. Bu tahriş, idrar taşlarından yahut kronik idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanmaktadır. Skuamöz hücreli karsinom çoklukla yayılma potansiyeli yüksek ve genelde teşhis edildiğinde sıklıkla aslına bakarsan yayılmış olarak gelirler ve cerrahi ve/veya kemoterapi ile tedavi edilir.
Adenokarsinom: Adenokarsinom pelvis ve üreterde salgı-bez hücrelerinden köken alır yahut daha sıklıkta bedenin öteki organlarındaki adenokanserlerinin pelvis ve üretere metastaz yapmasıyla karşımıza çıkar, ikincil kanser olarak. Bu niçinle gerçek teşhis için adenokanserin nereden başladığını bilinmesi gerekir. Müsinöz, taşlı yüzük ve berrak hücreli olmak üzere birfazlaca alt tipi vardır. Gidişatları pek berbattır ve cerrahi ve kemoterapi ile tedavi edilir. tekrar nüks etme olasılıkları yüksektir.
Böbrek Pelvisi ve Üreter Kanserleri yol açar ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Risk faktörü, kanser geliştirme mümkünlüğünü artıran husus yahut durumlardır. Bu faktörlerin olan insanlarda kesinlikle kanser gelişir diyemeyiz, kanser başlangıcında bu risk faktörler öncü rol oynamakla birlikte bu ve başka beden kanserlerin kesin sebebi bilinmemektedir. hiç bir risk faktörü taşımayanlarda bile pelvis ve üreter kanseri gelişebilmektedir. Fakat birçok kanser, biroldukca risk faktörünün kararı olarak ortaya çıkar. Kahve ve alkol pelvis ve üreter kanserleri için risk faktörü görülmezse bile, Bilhassa alkol tüketiminin bu ve bedende görülen öteki kanserler için genel risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Pelvis ve üreter kanserlerinin bilinen kesin risk faktörleri şunlardır: Aşağıdaki faktörlerin pelvis ve üreter kanseri riskini artırdığına dair deliller vardır.
Sigara kullanması: Böbrek pelvis ve üreter kanseri için kesin risk faktörüdür, içim müddeti ve sigara sayısı arttıkça risk artmaktadır.
Aristolochic asitler: Aristoloşik asitler, çeşitli bitki çeşitlerinde doğal olarak bulunur. Bu unsur klasik Çin tıbbında ağrı kesici ve eklem ağrıları için antienflamatuar olarak kullanılmaktadır ve bu bitkisel eseri kullananlarda böbrek hasarı ve pelvis ve üreter kanseri daha sık izlenmektedir.
Balkan endemik nefropatisi: Balkan endemik nefropatisi, bilhassa balkan ülkelerine (Sırbistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya ve Bosna-Hersek) ve bu ülkelerin daha hayli kırsal bölümlerinde hakim olan bir böbrek hastalığıdır. Bu hastalığı taşıyanlardan böbrek hasarı ve pelvis ve üreter kanseri daha sık izlenmektedir. Bu bölgede yapılan çalışmalarda Aristoloşik asit içeren bitkilerin tohumlarının ağır olduğu ve bu bölgelerde bilhassa kırsallarda yaşayanlar bu hususun bulunduğu bitkileri tükettiği saptamıştır. Buna rağmen hala balkan nefropati hastalığının genetik, ailesel bir hastalık olduğu hakkında ispatlar vardır. Zira
Kronik böbrek taşları yahut idrar yolları enfeksiyonları: Daima böbrek taşı üreten yahut böbrek enfeksiyonu olan şahıslarda, ekseriyetle böbrek pelvisi ve/veya üreterlerde az görülen skuamöz hücreli karsinom riski daha yüksektir.
Fenasetin kullanması: Phenacetin bir tıp ağrı kesicidir. Birkaç yıl boyunca günde 3 yahut daha fazla fenasetin hapı alan bireylerde renal pelvis ve üreter kanseri riski daha yüksektir.
Arsenik: İçme suyundaki arsenik, hastalar için “bir risktir. Ayrıyeten renal pelvis ve üreter alıcılar.
Mesleksel maruziyetler: Mesane kanseri riskini artıran, pelvis ve mesane kanseri riskini de artırabilen çeşitli mesleksel maruziyetler vardır. Bunlar, aromatik aminler ismi verilen belli kimyasallar içeren işyeri maruziyet leridir.
Aromatik aminlere en çok maruz kalan iş kolları şunlardır:
Pelvis ve Üreter Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanseri erken periyotlarda rastgele bir belirti ve şikayet göstermeyebilir. Belirti ve şikayetler çoklukla tümör büyüdükçe yahut pelvis ve üreter duvarına hakikat yayıldıkça ortaya çıkar.
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanserinin belirtileri şunlardır:
Teşhis süreci uzun ve hudut bozucu görünebilir, endişelenmek olağandır. Öteki kanser olmayan niçinlerden dolayı ortaya çıkan belirtilerle, pelvis ve üreter kanseri belirtileri benzeri olabileceğini unutmamak gerekir. Bütün bunların birbirinden ayrılması için bir dizi tetkik ve tahlil gerekebilir. Ayrıyeten pelvis ve üreter kanseri teşhisi konulduktan daha sonra evrelendirme ve derecelendirme emeliyle birfazlaca görüntüleme tetkikleri yapılması gerekmektedir.
Sıhhat hikayesi ve fizik muayene: Sıhhat geçmişiniz, belirtilerinizin ve risklerinizin ve geçmişte yaşadığınız tüm tıbbi olay ve problemlerin bir kayıt altına alındığı bir sorgulamayı kapsamaktadır.
Hekiminiz özgeçmişiniz ve soy geçmişiniz hakkında şu soruları soracaktır:
İdrar analizi: İdrar meseladeki kan hücreleri, bakteri(mikrop) ve döküntü hücreler incelenir. Çoklukla idrardaki anormallikleri ve idrar yolundaki meseleleri denetim etmek için yapılan birinci testlerden biridir. İdrarda kan (hematüri) görülmesi, böbrek, idrar yolları, mesane ile ilgili kanserlerin birinci belirtisi olarak karşımıza çıkar. Lakin idrarda kan görülmesi her vakit berbat bir hastalığı göstermez, aksine idrarda kanama sıklıkla taş, enfeksiyon üzere kanser dışı niçinlerden ortaya çıkmaktadır. İdrar da saptandığında öteki testlerle bunu desteklemek gerekir.
İdrar kültürü: İdrar kültürü, enfeksiyona niye olabilecek bakteri ve öbür mikropların saptanmasına fayda. Laboratuvarda idrar, mikropların üreyebileceği ortamlarda bir gün bekletilir ve bir gün daha sonra bakteri üremişse bu izole edilir ve hangi tip bakteri olduğu saptanır.
İdrar sitolojisi: İdrar sitolojisi, bir idrar numunesindeki yahut idrar yolunun yıkaması ile elde edilen döküntü hücrelerin patoloji laboratuvarında incelenmesini söz eder. İdrar sitolojisi, kanser hücreleri de dahil olmak üzere olağandışı hücreleri aramak için kullanılabilir. Bilhassa derecesi yüksek kanserlerde pek teşhis koydurucudur.
Tam kan sayımı: Tam kan sayımı, beyaz kan hücrelerinin, kırmızı kan hücrelerinin ve trombositlerin sayısını ve kalitesini ölçer. İdrar yolundan uzun vadeli kanamadan kaynaklanan anemiyi saptamak için yapılabilir. var ise enfeksiyonun kan tablosuna yansıyıp yansımadığını denetim etmek için de kullanılabilir.
Kan Biyokimyası: Kan kimyası testleri, Böbrek işlev testleri, Karaciğer işlev testleri çoklukla istenir. Böbrek işlev bozukluğu böbreğin tıkalı olduğunun yahut yetmezliğin bir sözü olabilir, bir daha karaciğer işlev testlerinin olağandışı olması karaciğer metastazı yahut karaciğer yetmezliği manasına gelebilir. Alkalen fosfataz en çok kemik ve karaciğer hücrelerinde bulunur. Artan alkalen fosfataz yüksekliği, kanserin kemiğe ve/veya karaciğere yayıldığı manasına gelebilir.
Üreteroskopi ve sistoskopi: Üreteroskopi, üreterlerin ve böbrek pelvisi içine bakmak için ucunda ışık ve kamera bulunan (üreteroskop olarak adlandırılan) ince bir tüp (endoskop) kullanır. Tümör yahut olağandışı alan varmı şayet var ise buradan biyopsi yapmak yahut birinci basamak tedavisini yapmak için kullanılan epeyce kıymetli teşhis ve tedavi ve takip formülüdür.için kullanılır.
bir daha mesane ve üretranın(idrar kanalı) içine bakmak için sistoskopi kullanılır ve endoskopik incelemenin birinci basamağıdır. Üreteroskopi ve sistoskopi birebir seansda birbirini takip eden sıra ile yapılır, genelde evvel sistoskopi yapılır, daha sonra gerekirse üreteroskopi ile devam edilir.
Biyopsi: Endoskopi sırasında alınan biyopsi yahut tedavi malzemesi ve yıkama suyu örnekleri patoloji laboratuvarına tekniğe uygun biçimde gönderilir. Patolog bunları inceler ve kanser bulgusu olup olmadığı yahut diğer bir patolojik bir sorun olmadığını bir raporla bildirir.
Retrograd pyelografi: Retrograd pyelografi, böbrekler ve üreterler de dahil olmak üzere tüm idrar yollarının görüntülenmesini sağlayan x-ray grafidir. Sistoskop kullanılarak üretere yerleştirilen bir tüp aracılığıyla direkt idrar sistemine bir boyalı kontrast husus enjekte edilir. Bu prosedür bununla birlikte idrar akışını neyin engellediğini bulmak için de kullanılmaktadır.
Bilgisayarlı tomografi: Bilgisayarlı tomografi (BT) taramasında bedendeki organların, dokuların, kemiklerin ve kan damarlarının 3 boyutlu ve kesit imgelerini oluşturmak için özel röntgen ekipmanı kullanır. Bir bilgisayar manzaraları detaylı fotoğraflara dönüştürür. Tümör yahut idrar yolu tıkanıklığı için karın ve pelvis BT taraması kullanılır. Ayrıyeten kanserin lenf düğümlerine, karaciğere yahut böbrek pelvisi ve üreter etrafındaki öteki organ ve dokulara yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılır. Kanserinin akciğerlere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için göğüs tomografisi gerekebilir.
BT ürografi, Tüm idrar yollarının görüntülenmesinde kullanılır. İdrarda konsantre olan boyalı madde(kontrast madde) enjeksiyonunu takiben, muhakkak müddetlerde tomografik manzaralar alınır, bu bize üst ve alt tüm idrar yollarının görüntülenmesinde bize yardımcı olur, ki bu pelvis ve üreter kanserinin teşhis ve takibinde değerli ipuçları vermektedir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Organların, dokuların, kemiklerin ve kan damarlarının kesit imgelerini oluşturmak için kuvvetli manyetik ortam ve radyofrekans dalgaları kullanır. Bilgisayar manzaraları üç boyutlu fotoğraflara dönüştürür. Kanserin idrar yolu haricindeki organlara yahut bölgelere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılmaktadır.
Ultrasonografi: Ultrason, dokuların imgelerini oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanır. Kanserin pelvis ve karın bölgesindeki öteki organlara yahut bölgelere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılabilir. Böbreklerin drumunu denetim etmek için de ultrason kullanılabilir.
Göğüs röntgeni: Kanserin akciğerlere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için bir göğüs röntgeni çekilebilir.
Kemik taraması: Kemik taraması, radyofarmasötikler ismi verilen ve kemikler tarafınca tutulan radyoaktif unsur verilerek, kemiklerin bu maddeyi homojen tutup tutmadığını göstermek için kullanılan değerli bir tetkiktir.Bununla tüm iskelet sisteminin imgeleri ortaya konulabilir. Bu tetkiki daha kanserin kemiğe yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılır. Çoklukla yalnızca kemik ağrısı üzere şikayetiniz var ise yahut kandaki alkalen fosfataz düzeyi yüksekse yapılır.
Pelvis ve üreter kanserinin derecelendirilmesi
Derecelendirme, kanser hücrelerinin olağan, sağlıklı hücrelere kıyasla nasıl göründüğünü söz eder. Kanserin derecesini bilmek, sıhhat kanserin azgınlığını, ne kadar süratli büyüyebileceği ve yayılma mümkünlüğünün ne olduğu hakkında bir fikir verir. Bu bilgi tedavi planını büsbütün değiştirebilecek ehemmiyete sahiptir. Derecelendirme bununla birlikte hastalığın gidişatı ve kanserin tedaviye ne ölçüde karşılık verebileceğini varsayım edilmesine yardımcı olabilir.
Dereceyi için patolog, mikroskop altında renal pelvis yahut üreterden alınan bir doku meselae bakar. Hücrelerin olağan hücrelerden ne kadar farklı göründüğüne (farklılaşma denir) ve hücrelerin boyutu ve hali ve hücrelerin nasıl düzenlendiği üzere tümörün öbür özelliklerine bakarlar. Çoklukla kaç hücrenin bölündüğüne bakarak tümörün ne kadar süratli büyüdüğünü söyleyebilirler.
Patolog, pelvis ve/veya üreter kanserine 1’den 3’e kadar bir derece verir. Daha düşük bir sayı, kanserin daha düşük bir derece olduğu manasına gelir.
Evreleme, kanserin ne ölçüde yayıldığı ve birinci teşhis edildiğinde nerede olduğuna bağlı olarak kanseri tanımlar yahut sınıflandırır. Testlerden elde edilen bilgiler tümörün boyutunu, organın hangi kısımlarında kanser olduğunu, kanserin başladığı yerden yayılıp yayılmadığını ve yayıldı ise nereye yayıldığını tayin eder ve bu bilgilerle kanserin evresi belirlenir. Belirlenen evre; tedavi planlaması, takip ve kanserin gidişatını kestirim etmek için kullanılır.
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için en yaygın evreleme sistemi öbür kanser çeşitlerinde olduğu üzere TNM(T: Tümör, N: Lenf metastazı, M: Uzak organ metastazı) sistemidir. Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için 5 evre vardır – evre 0, akabinde evre 1 ila 4. evreler 1 ila 4 çoklukla Roma sayıları I, II, III ve IV olarak yazılır. Genel olarak, evre numarası ne kadar yüksek olursa, kanser o kadar yayılmıştır.
Kanserin evresi tanımlanırken lokal, bölgesel yahut uzak sözleri kullanılmaktadır. Lokal, kanserin sadece Böbrek pelvisi yahut üreterde olduğu ve bedenin öbür bölgelerine yayılmadığı manasına gelir. Bölgesel, kanserin böbrek pelvisi yahut uretere yakın komşu alana sonlu olduğu manasına gelir. Uzak, kanserin bedenin uzak bölgelerindeki doku ve organlara yayıldığını söz etmektedir.
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için evreleme şöyledir:
-Kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.
-Kanser, akciğerler, karaciğer yahut kemik üzere bedenin öteki bölgelerine (uzak metastaz) yayılmıştır. Buna metastatik böbrek pelvisi ve üreter kanseri de denir.
Birincil tedaviden daha sonra tekrar nüks eden renal pelvis ve üreter kanseri
yenidenlayan renal pelvis ve üreter kanseri, kanserin tedavi edildikten daha sonra yine nüks edebilmektedir, nüks pelvis ve üreterde olursa buna lokal nüks denir. Birinci başladığı yere yakın dokularda yahut lenf düğümlerinde tekrar nüks olursa buna bölgesel nüks denir. Bedenin öbür bir bölgesinde de yenidenlarsa. buna uzak metastaz yahut uzak nüks denir.
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanseri en epeyce şu organ ve dokulara yayılmaktadır:
Her iki böbrek pelvisi ve üreterlerin duvarı üç farklı katmandan oluşur
Mukoza: Ürotelyum (Pelvis, üreter ve mesaneyi döşeyen hücreler), her iki böbrek pelvisinin, üreterlerin, mesanenin ve üretranın(idrar kanalının iç astarı olarak kıymetlendirilebilir. İdrar akışı sırasında esneyebilen ve hal değiştirebilen bu ürotelyal hücreler değişici epitel de denilmektedir.
Lamina propria: Her iki böbrek pelvisi ve üreterlerin ürotelyumun altında kan damarları, sonlar ve birtakım salgı bezleri içeren ince bir bağ dokusu katmanıdır.
Muskularis propria: her iki böbrek pelvisi ve üreterin kalın, dış kas katmanıdır. İstemsiz otomatik olarak çalışan kastan oluşur (düz kas). İdrarı böbrekten mesaneye gerçek itmekle vazifelidir.
Adventisya katmanı: Böbrekleri ve üreterleri kaplayan gevşek bağ dokusu
Yağ katmanı: Böbrek pelvisini, böbreği ve üreteri çevreleyen bir yağ katmanı
Pelvis ve Üreter Kanseri Nedir?
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri, yada öbür bir deyişle üst idrar yolları kanserleri; böbrek pelvisi (böbreğin havuzcuğu) ve/veya üreter (böbreği mesaneye bağlayan bir tüpler) hücrelerinden başlayan berbat huylu, habis kanserlerdir. Bu kanserler pelvis ve üreterde tüm katmanlara, komşu dokulara ve bedenin başka uzak bölge ve organlarına yayılabilmektedir. Böbrek pelvis ve üreter kanserleri, erkeklerde bayanlara nazaran 3-4 kat daha fazla görülmektedir, ortalama görülme yaşı 65 dir.
Böbrek pelvisi, Üreterlerin Urotelyal Kanserleri
Böbrek pelvisi, üreter, mesane ve üretra(idrar kanalı) birebir tip değişici epitel denilen hücrelerle kaplıdır, ve bu bölgelerin kanserlerine tümüne birden ürotelyal kanserler yada değişici epitel kanserleri denilmektedir. Bu bölgeleri kaplayan ürotelyum hücreleri birtakım niçinlerden dolayı çoğalmaya, büyümeye ve kanserleşmeye başlar ve farkına varılmaz ise yayılmaya devam eder. Yerleşim yerine göre; mesanede olursa mesane kanseri(en sık), üreterlerde yerleşirse üreter kanseri ve böbrek pelvisinde olursa bunada renal pelvis kanseri denilmektedir. Bu bölgelerin kanserlerinin %90’ı bu çeşit kanserlerdir, kalan %10’u ise bir daha birebir hücrelerden köken alan ve başkalaşım geçiren skuamöz kanserler ve adeno kanserler oluşturmaktadır. Böbrek pelvisi ve üreter kanseri en sık renal pelviste görülmekle birlikte, birebir anda üreterlerde, birkaç alanda birden oluşabilir, yahut yalnızca üreterlerde yerleşebilir.
Pelvis ve/veya üreterlerde ürotelyal karsinomu olan hastaların yaklaşık %20 ila %40’ında, birebir hücrelerden köken alan, birebir anda yahut farklı vakit dilimlerinde mesane kanseri de gelişmektedir. Bu niçinle, pelvis ve/veya üreter kanseri teşhisi konulan hastalarda, mesane kanseri ve idrar yolunun başka kısımlarında olabilecek kanser açısından denetim edilmeleri gerekir. Zıddından bakacak olursak, mesane kanseri olan hastalarda pelvis ve üreterde (üst idrar yolları kanseri) bu cins kanserin eşlik etmesi yahut farklı vakit içinderda ortaya çıkma mümkünlüğü vardır ve bu oran %4 dür.
Pelvis ve/veya ureter kanserleri (mesane kanserinde olduğu gibi) bu yapıların duvarında ne kadar büyüdüğüne bağlı olarak Yüzeyel yani non-invaziv yahut yayılmış yani invaziv olarak iki kümeye ayrılmaktadır.
Yüzeyel (Non-invaziv) ürotelyal karsinom: Yüzeyel ürotelyal karsinom, kanserin sırf pelvis ve/veya üreterin iç astarına hudutlu olmasını söz eder. Papiller yani yüzeyden kabarık karnıbahar halinde yahut düz (sapsız) olarak gelişebilirler.
Papiller yüzeyel ürotelyal karsinomlar küçük, parmaksı çıkıntı biçimde ve pelvis ve/veya üreterin iç boşluğuna gerçek büyüme eğilimindedir. Bu yüzeyel papiller ürotelyal kanserler düşük yahut yüksek dereceli olabilir. Fakat küçük papiller kanserler genelde düşük dereceli olma eğilimindedirler. Bu tümörlere düşük malignite potansiyeline sahip papiller ürotelyal neoplazmlar (PUNLMP) denir. Birtakım düşük dereceli tümörlerin de küçük bir invaziv-yayılan kanser dönme mümkünlüğü vardır.
Düz-flat yüzeyel ürotelyal karsinomlar, pelvis ve/veya üreterin astarı boyunca büyüyen tümörlerdir. Çoklukla yüksek derecelidirler ve pelvis ve/veya üreter duvarının katmanlarına hakikat, daha derine, inme olasılıkları daha yüksektir. Bu çeşit düz ürotelyal karsinom daha yaygın olarak karsinoma in situ (CIS) içerirler ve yayılma potansiyelleri yüksektir.
kimi vakit yayılmış-invaziv ürotelyal karsinomlar, olağan ürotelyal kanser hücreleriyle ve bu hücrelerden başkalaşmış yahut farklılaşmış farklı karakterde hücre kümeleri içerir ki, bu durumda bu çeşit kanserlerin gidişatı daha berbattır.karıştırılmış farklı hücre tiplerine sahiptir. Bu farklı hücre kümeler içinde skuamöz hücreler, salgı yapan bez hücreleri ve küçük hücreler sayılabilir.
Varyant tip ismi verilen az ürotelyal karsinom alt tipleri vardır. Bu alt tipler ekseriyetle süratle büyür ve yayılır ve olağan ürotelyal karsinomdan daha berbat gidişata sahip olma eğilimindedir.
Varyant tip böbrek pelvisi ve üreter kanseri şunlardır:
Nested(içedönük kat kat)
Mikrokistik
Mikropapiller
Lenfoepitelyoma gibisi
Plazmasitoid
Sarkomatoid
Dev hücreli
Makûs farklılaşmış(az difaransiye)
Yağ açısından güçlü
Şeffaf hücreli
Ender görülen böbrek pelvisi ve üreter kanserleri
Skuamöz hücreli karsinom: Pelvis ve/veya üreterin skuamöz hücreli karsinomu, renal pelvis ve üreterin iç astarındaki düz-skuamöz hücrelerinden gelişir. Ekseriyetle pelvis ve üreterin uzun müddetli (kronik) tahrişi yahut iltihabı ile bağlıdır. Bu tahriş, idrar taşlarından yahut kronik idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanmaktadır. Skuamöz hücreli karsinom çoklukla yayılma potansiyeli yüksek ve genelde teşhis edildiğinde sıklıkla aslına bakarsan yayılmış olarak gelirler ve cerrahi ve/veya kemoterapi ile tedavi edilir.
Adenokarsinom: Adenokarsinom pelvis ve üreterde salgı-bez hücrelerinden köken alır yahut daha sıklıkta bedenin öteki organlarındaki adenokanserlerinin pelvis ve üretere metastaz yapmasıyla karşımıza çıkar, ikincil kanser olarak. Bu niçinle gerçek teşhis için adenokanserin nereden başladığını bilinmesi gerekir. Müsinöz, taşlı yüzük ve berrak hücreli olmak üzere birfazlaca alt tipi vardır. Gidişatları pek berbattır ve cerrahi ve kemoterapi ile tedavi edilir. tekrar nüks etme olasılıkları yüksektir.
Böbrek Pelvisi ve Üreter Kanserleri yol açar ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Risk faktörü, kanser geliştirme mümkünlüğünü artıran husus yahut durumlardır. Bu faktörlerin olan insanlarda kesinlikle kanser gelişir diyemeyiz, kanser başlangıcında bu risk faktörler öncü rol oynamakla birlikte bu ve başka beden kanserlerin kesin sebebi bilinmemektedir. hiç bir risk faktörü taşımayanlarda bile pelvis ve üreter kanseri gelişebilmektedir. Fakat birçok kanser, biroldukca risk faktörünün kararı olarak ortaya çıkar. Kahve ve alkol pelvis ve üreter kanserleri için risk faktörü görülmezse bile, Bilhassa alkol tüketiminin bu ve bedende görülen öteki kanserler için genel risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Pelvis ve üreter kanserlerinin bilinen kesin risk faktörleri şunlardır: Aşağıdaki faktörlerin pelvis ve üreter kanseri riskini artırdığına dair deliller vardır.
Sigara kullanması
Aristoloşik asitler(Aristolochic acids)
Balkan endemik nefropatisi
Kronik böbrek taşları ve/veya enfeksiyonları
Fenasetin isimli ağrı kesici kullanması
Arsenik
Mesleksel maruziyetler
Sigara kullanması: Böbrek pelvis ve üreter kanseri için kesin risk faktörüdür, içim müddeti ve sigara sayısı arttıkça risk artmaktadır.
Aristolochic asitler: Aristoloşik asitler, çeşitli bitki çeşitlerinde doğal olarak bulunur. Bu unsur klasik Çin tıbbında ağrı kesici ve eklem ağrıları için antienflamatuar olarak kullanılmaktadır ve bu bitkisel eseri kullananlarda böbrek hasarı ve pelvis ve üreter kanseri daha sık izlenmektedir.
Balkan endemik nefropatisi: Balkan endemik nefropatisi, bilhassa balkan ülkelerine (Sırbistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya ve Bosna-Hersek) ve bu ülkelerin daha hayli kırsal bölümlerinde hakim olan bir böbrek hastalığıdır. Bu hastalığı taşıyanlardan böbrek hasarı ve pelvis ve üreter kanseri daha sık izlenmektedir. Bu bölgede yapılan çalışmalarda Aristoloşik asit içeren bitkilerin tohumlarının ağır olduğu ve bu bölgelerde bilhassa kırsallarda yaşayanlar bu hususun bulunduğu bitkileri tükettiği saptamıştır. Buna rağmen hala balkan nefropati hastalığının genetik, ailesel bir hastalık olduğu hakkında ispatlar vardır. Zira
Kronik böbrek taşları yahut idrar yolları enfeksiyonları: Daima böbrek taşı üreten yahut böbrek enfeksiyonu olan şahıslarda, ekseriyetle böbrek pelvisi ve/veya üreterlerde az görülen skuamöz hücreli karsinom riski daha yüksektir.
Fenasetin kullanması: Phenacetin bir tıp ağrı kesicidir. Birkaç yıl boyunca günde 3 yahut daha fazla fenasetin hapı alan bireylerde renal pelvis ve üreter kanseri riski daha yüksektir.
Arsenik: İçme suyundaki arsenik, hastalar için “bir risktir. Ayrıyeten renal pelvis ve üreter alıcılar.
Mesleksel maruziyetler: Mesane kanseri riskini artıran, pelvis ve mesane kanseri riskini de artırabilen çeşitli mesleksel maruziyetler vardır. Bunlar, aromatik aminler ismi verilen belli kimyasallar içeren işyeri maruziyet leridir.
Aromatik aminlere en çok maruz kalan iş kolları şunlardır:
Boya sanayi
Kauçuk üretimi
Dokuma ve boya
Alüminyum ve başka metallerin üretimi
Pelvis ve Üreter Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanseri erken periyotlarda rastgele bir belirti ve şikayet göstermeyebilir. Belirti ve şikayetler çoklukla tümör büyüdükçe yahut pelvis ve üreter duvarına hakikat yayıldıkça ortaya çıkar.
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanserinin belirtileri şunlardır:
İdrarda kanama, kanlı idrar
Bel ağrısı,
Kaburgaların çabucak altında yan ağrısı, böbrek ağrısı
İdrar yaparken yanma yahut ağrı
Olağandan daha sık idrara çıkma muhtaçlığı (sık idrara çıkma)
Yorgunluk
İştah kaybı
Açıklanamayan kilo kaybı
Teşhis süreci uzun ve hudut bozucu görünebilir, endişelenmek olağandır. Öteki kanser olmayan niçinlerden dolayı ortaya çıkan belirtilerle, pelvis ve üreter kanseri belirtileri benzeri olabileceğini unutmamak gerekir. Bütün bunların birbirinden ayrılması için bir dizi tetkik ve tahlil gerekebilir. Ayrıyeten pelvis ve üreter kanseri teşhisi konulduktan daha sonra evrelendirme ve derecelendirme emeliyle birfazlaca görüntüleme tetkikleri yapılması gerekmektedir.
Sıhhat hikayesi ve fizik muayene: Sıhhat geçmişiniz, belirtilerinizin ve risklerinizin ve geçmişte yaşadığınız tüm tıbbi olay ve problemlerin bir kayıt altına alındığı bir sorgulamayı kapsamaktadır.
Hekiminiz özgeçmişiniz ve soy geçmişiniz hakkında şu soruları soracaktır:
İdrarda kan görülmesi, kanlı işeme
Sigara, tütün tüketimi
Kronik böbrek taşları yahut böbrek ve idrar yolu enfeksiyonları enfeksiyonları
Mesleksel maruziyetler: boya, kauçuk, metaller, dokumalar ve boyalar üzere riskli iş kolları ilgileri
Ailede bireylerinde idrar yollarındaki kanserleri olanlar varmı
Hastada yahut ailesinde pelvis ve üreter kanseri riskleri sorgulanır
Karın muayenesinde elle hissedilen şişlik, kitle saptanabilir yahut büyümüş lenf düğümü hissedilebilir
Böbrek muayenesi ağrılı olabilir, ki bu böbrek taşı muayesinde saptanan bulgulara misal bir biçimde olabilir
Karın alt bölgesi muayenesi (Pelvik muayene) yahut parmakla rektal muayene gerekebilir
İdrar analizi: İdrar meseladeki kan hücreleri, bakteri(mikrop) ve döküntü hücreler incelenir. Çoklukla idrardaki anormallikleri ve idrar yolundaki meseleleri denetim etmek için yapılan birinci testlerden biridir. İdrarda kan (hematüri) görülmesi, böbrek, idrar yolları, mesane ile ilgili kanserlerin birinci belirtisi olarak karşımıza çıkar. Lakin idrarda kan görülmesi her vakit berbat bir hastalığı göstermez, aksine idrarda kanama sıklıkla taş, enfeksiyon üzere kanser dışı niçinlerden ortaya çıkmaktadır. İdrar da saptandığında öteki testlerle bunu desteklemek gerekir.
İdrar kültürü: İdrar kültürü, enfeksiyona niye olabilecek bakteri ve öbür mikropların saptanmasına fayda. Laboratuvarda idrar, mikropların üreyebileceği ortamlarda bir gün bekletilir ve bir gün daha sonra bakteri üremişse bu izole edilir ve hangi tip bakteri olduğu saptanır.
İdrar sitolojisi: İdrar sitolojisi, bir idrar numunesindeki yahut idrar yolunun yıkaması ile elde edilen döküntü hücrelerin patoloji laboratuvarında incelenmesini söz eder. İdrar sitolojisi, kanser hücreleri de dahil olmak üzere olağandışı hücreleri aramak için kullanılabilir. Bilhassa derecesi yüksek kanserlerde pek teşhis koydurucudur.
Tam kan sayımı: Tam kan sayımı, beyaz kan hücrelerinin, kırmızı kan hücrelerinin ve trombositlerin sayısını ve kalitesini ölçer. İdrar yolundan uzun vadeli kanamadan kaynaklanan anemiyi saptamak için yapılabilir. var ise enfeksiyonun kan tablosuna yansıyıp yansımadığını denetim etmek için de kullanılabilir.
Kan Biyokimyası: Kan kimyası testleri, Böbrek işlev testleri, Karaciğer işlev testleri çoklukla istenir. Böbrek işlev bozukluğu böbreğin tıkalı olduğunun yahut yetmezliğin bir sözü olabilir, bir daha karaciğer işlev testlerinin olağandışı olması karaciğer metastazı yahut karaciğer yetmezliği manasına gelebilir. Alkalen fosfataz en çok kemik ve karaciğer hücrelerinde bulunur. Artan alkalen fosfataz yüksekliği, kanserin kemiğe ve/veya karaciğere yayıldığı manasına gelebilir.
Üreteroskopi ve sistoskopi: Üreteroskopi, üreterlerin ve böbrek pelvisi içine bakmak için ucunda ışık ve kamera bulunan (üreteroskop olarak adlandırılan) ince bir tüp (endoskop) kullanır. Tümör yahut olağandışı alan varmı şayet var ise buradan biyopsi yapmak yahut birinci basamak tedavisini yapmak için kullanılan epeyce kıymetli teşhis ve tedavi ve takip formülüdür.için kullanılır.
bir daha mesane ve üretranın(idrar kanalı) içine bakmak için sistoskopi kullanılır ve endoskopik incelemenin birinci basamağıdır. Üreteroskopi ve sistoskopi birebir seansda birbirini takip eden sıra ile yapılır, genelde evvel sistoskopi yapılır, daha sonra gerekirse üreteroskopi ile devam edilir.
Biyopsi: Endoskopi sırasında alınan biyopsi yahut tedavi malzemesi ve yıkama suyu örnekleri patoloji laboratuvarına tekniğe uygun biçimde gönderilir. Patolog bunları inceler ve kanser bulgusu olup olmadığı yahut diğer bir patolojik bir sorun olmadığını bir raporla bildirir.
Retrograd pyelografi: Retrograd pyelografi, böbrekler ve üreterler de dahil olmak üzere tüm idrar yollarının görüntülenmesini sağlayan x-ray grafidir. Sistoskop kullanılarak üretere yerleştirilen bir tüp aracılığıyla direkt idrar sistemine bir boyalı kontrast husus enjekte edilir. Bu prosedür bununla birlikte idrar akışını neyin engellediğini bulmak için de kullanılmaktadır.
Bilgisayarlı tomografi: Bilgisayarlı tomografi (BT) taramasında bedendeki organların, dokuların, kemiklerin ve kan damarlarının 3 boyutlu ve kesit imgelerini oluşturmak için özel röntgen ekipmanı kullanır. Bir bilgisayar manzaraları detaylı fotoğraflara dönüştürür. Tümör yahut idrar yolu tıkanıklığı için karın ve pelvis BT taraması kullanılır. Ayrıyeten kanserin lenf düğümlerine, karaciğere yahut böbrek pelvisi ve üreter etrafındaki öteki organ ve dokulara yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılır. Kanserinin akciğerlere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için göğüs tomografisi gerekebilir.
BT ürografi, Tüm idrar yollarının görüntülenmesinde kullanılır. İdrarda konsantre olan boyalı madde(kontrast madde) enjeksiyonunu takiben, muhakkak müddetlerde tomografik manzaralar alınır, bu bize üst ve alt tüm idrar yollarının görüntülenmesinde bize yardımcı olur, ki bu pelvis ve üreter kanserinin teşhis ve takibinde değerli ipuçları vermektedir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Organların, dokuların, kemiklerin ve kan damarlarının kesit imgelerini oluşturmak için kuvvetli manyetik ortam ve radyofrekans dalgaları kullanır. Bilgisayar manzaraları üç boyutlu fotoğraflara dönüştürür. Kanserin idrar yolu haricindeki organlara yahut bölgelere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılmaktadır.
Ultrasonografi: Ultrason, dokuların imgelerini oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanır. Kanserin pelvis ve karın bölgesindeki öteki organlara yahut bölgelere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılabilir. Böbreklerin drumunu denetim etmek için de ultrason kullanılabilir.
Göğüs röntgeni: Kanserin akciğerlere yayılıp yayılmadığını denetim etmek için bir göğüs röntgeni çekilebilir.
Kemik taraması: Kemik taraması, radyofarmasötikler ismi verilen ve kemikler tarafınca tutulan radyoaktif unsur verilerek, kemiklerin bu maddeyi homojen tutup tutmadığını göstermek için kullanılan değerli bir tetkiktir.Bununla tüm iskelet sisteminin imgeleri ortaya konulabilir. Bu tetkiki daha kanserin kemiğe yayılıp yayılmadığını denetim etmek için kullanılır. Çoklukla yalnızca kemik ağrısı üzere şikayetiniz var ise yahut kandaki alkalen fosfataz düzeyi yüksekse yapılır.
Pelvis ve üreter kanserinin derecelendirilmesi
Derecelendirme, kanser hücrelerinin olağan, sağlıklı hücrelere kıyasla nasıl göründüğünü söz eder. Kanserin derecesini bilmek, sıhhat kanserin azgınlığını, ne kadar süratli büyüyebileceği ve yayılma mümkünlüğünün ne olduğu hakkında bir fikir verir. Bu bilgi tedavi planını büsbütün değiştirebilecek ehemmiyete sahiptir. Derecelendirme bununla birlikte hastalığın gidişatı ve kanserin tedaviye ne ölçüde karşılık verebileceğini varsayım edilmesine yardımcı olabilir.
Dereceyi için patolog, mikroskop altında renal pelvis yahut üreterden alınan bir doku meselae bakar. Hücrelerin olağan hücrelerden ne kadar farklı göründüğüne (farklılaşma denir) ve hücrelerin boyutu ve hali ve hücrelerin nasıl düzenlendiği üzere tümörün öbür özelliklerine bakarlar. Çoklukla kaç hücrenin bölündüğüne bakarak tümörün ne kadar süratli büyüdüğünü söyleyebilirler.
Patolog, pelvis ve/veya üreter kanserine 1’den 3’e kadar bir derece verir. Daha düşük bir sayı, kanserin daha düşük bir derece olduğu manasına gelir.
Düşük dereceli kanserler(Derece I), güzel farklılaşmış kanser hücrelerine sahiptir. Hücreler anormaldir lakin olağan hücrelere fazlaca benzerler ve olağan hücrelere epeyce benzeri biçimde düzenlenirler. Düşük dereceli kanserler yavaş büyüme eğilimindedir ve yayılma olasılıkları daha düşüktür.
Yüksek dereceli kanserler(Derece III), zayıf farklılaşmış yahut farklılaşmamış kanser hücrelerine sahiptir. Hücreler olağan hücrelere benzemez ve fazlaca farklı biçimde düzenlenir. Yüksek dereceli kanserler, düşük dereceli kanserlerden daha süratli büyüme eğilimindedir ve yayılma mümkünlüğü daha yüksektir.
Orta dereceli kanserler(Derece II) düşük ve yüksek dereceli tümörlerin içindeki bir tümör kümesini oluşturur bunlar ne düşük ne de yüksek derece üzere azgın tümörlerdir, iki küme içindeki bir derecededir
Evreleme, kanserin ne ölçüde yayıldığı ve birinci teşhis edildiğinde nerede olduğuna bağlı olarak kanseri tanımlar yahut sınıflandırır. Testlerden elde edilen bilgiler tümörün boyutunu, organın hangi kısımlarında kanser olduğunu, kanserin başladığı yerden yayılıp yayılmadığını ve yayıldı ise nereye yayıldığını tayin eder ve bu bilgilerle kanserin evresi belirlenir. Belirlenen evre; tedavi planlaması, takip ve kanserin gidişatını kestirim etmek için kullanılır.
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için en yaygın evreleme sistemi öbür kanser çeşitlerinde olduğu üzere TNM(T: Tümör, N: Lenf metastazı, M: Uzak organ metastazı) sistemidir. Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için 5 evre vardır – evre 0, akabinde evre 1 ila 4. evreler 1 ila 4 çoklukla Roma sayıları I, II, III ve IV olarak yazılır. Genel olarak, evre numarası ne kadar yüksek olursa, kanser o kadar yayılmıştır.
Kanserin evresi tanımlanırken lokal, bölgesel yahut uzak sözleri kullanılmaktadır. Lokal, kanserin sadece Böbrek pelvisi yahut üreterde olduğu ve bedenin öbür bölgelerine yayılmadığı manasına gelir. Bölgesel, kanserin böbrek pelvisi yahut uretere yakın komşu alana sonlu olduğu manasına gelir. Uzak, kanserin bedenin uzak bölgelerindeki doku ve organlara yayıldığını söz etmektedir.
Böbrek pelvisi ve üreter kanseri için evreleme şöyledir:
Evre 0 (veya in situ karsinom): Tümör yalnızca böbrek pelvisi ve/veya üreterin iç astarındadır.
Evre I: Tümör, iç astarı aşmış, böbrek pelvisi ve/veya üreterin iç astarının çabucak altındaki bağ dokusu katmanına yanlışsız büyümüştür.
Evre II: Tümör bağ dokusundan geçerek böbrek pelvisi ve/veya üreterin kas katmanına yanlışsız büyümüştür.
Evre III: Tümör kas katmanı boyunca büyümüş ve böbrek pelvisini yahut üreteri çevreleyen böbrek yahut yağ dokusuna gerçek büyümüştür.
Evre IV: Aşağıdakilerden rastgele birinin olması durumunda:
-Kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.
-Kanser, akciğerler, karaciğer yahut kemik üzere bedenin öteki bölgelerine (uzak metastaz) yayılmıştır. Buna metastatik böbrek pelvisi ve üreter kanseri de denir.
Birincil tedaviden daha sonra tekrar nüks eden renal pelvis ve üreter kanseri
yenidenlayan renal pelvis ve üreter kanseri, kanserin tedavi edildikten daha sonra yine nüks edebilmektedir, nüks pelvis ve üreterde olursa buna lokal nüks denir. Birinci başladığı yere yakın dokularda yahut lenf düğümlerinde tekrar nüks olursa buna bölgesel nüks denir. Bedenin öbür bir bölgesinde de yenidenlarsa. buna uzak metastaz yahut uzak nüks denir.
Böbrek pelvisi ve/veya üreter kanseri en epeyce şu organ ve dokulara yayılmaktadır:
Mesane
Böbrek pelvisinin etrafındaki komşu dokulara
Böbrek ve üreter etrafında yağ dokusuna
Lenf düğümlerine
Prostata
Rahime(uterusa)
Vajene
Karın yahut pelvik duvarına
Akciğerlere
Kemiklere
karaciğere