Damla
New member
Ebys Ne Zaman Açılır? Dijital Sistemlerin Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adaletle İmtihanı
Selam forumdaşlar
Bugün size sadece bir “sistem” sorusuyla değil, bir “düzen” sorgusuyla geliyorum: Ebys ne zaman açılır?
Yani evet, teknik olarak bu sorunun cevabı birkaç sunucu ayarına, birkaç yöneticinin onayına, bir sistem güncellemesine bakıyor olabilir. Ama ben başka bir pencere açmak istiyorum:
Ebys gibi bürokratik dijital sistemler, hepimizin hayatını farklı şekillerde etkiliyor. Ancak kimimizin üstüne daha fazla yük bindiriyor. Bu “Ebys ne zaman açılır?” sorusu aslında “bu sistem kimler için kapanıyor, kimler için hiç açılmıyor?” sorusuna dönüşebiliyor.
---
1. Ebys Sadece Bir Sistem Değil, Bir Güç Dengesi
Ebys (Elektronik Belge Yönetim Sistemi), modern devletin ve kurumların “dijital hafızası.” Yazışmalar, izin talepleri, karar süreçleri, onaylar… Hepsi oradan geçiyor.
Ama fark ettiniz mi, o sistemin dili, ritmi, kuralları hep “tek tip kullanıcı” üzerinden tasarlanmış gibi?
Sanki herkesin aynı imkâna, aynı zamana, aynı sabra sahip olduğu varsayılıyor.
Oysa toplumsal gerçeklikte bu böyle değil.
Kadın çalışanlar, ebeveyn olanlar, engelli bireyler, LGBTQ+ çalışanlar veya teknolojik erişimde kısıtlı olanlar… Bu gruplar için “Ebys açılmıyor” bazen teknik değil, yapısal bir meseledir.
Yani sistem aslında açık, ama erişim adil değil.
---
2. Kadınların Deneyimi: Empati, Erişim ve Görünmez Emek
Kadınların dijital sistemlerle ilişkisi çoğu zaman, çifte mesai kavramıyla gölgeleniyor.
Sabah işe yetiş, evrakları Ebys’ye yükle, sonra eve dön ve evdeki “görünmez yönetim sistemini” işlet.
Bir yanda dijital belgeler, öte yanda gerçek hayatın belgelenmeyen işleri.
Birçok kadın için Ebys’in kapanması, “eve erken dönmek” değil; tam tersine, “işlerin ertesi güne yığılması” anlamına geliyor.
Kadınlar çoğu zaman sistemde “yetkili” değil ama “sorumlu.” Yani karar verici değil ama işin yürümesi onlara bağlı.
Bu da kurumsal yapının kadın emeğini görünmezleştiren klasik bir örneği.
Empati açısından bakınca, bir “Ebys bakımda” uyarısı, sadece teknik bir bilgi değil; o gün birçok kadının planını, çocuk bakımını, ev içi dengesini doğrudan etkileyen bir şey.
---
3. Erkeklerin Yaklaşımı: Analitik, Çözüm Odaklı, Ama Bazen Duygusuz
Erkek kullanıcılar ise genellikle olaya stratejik ve teknik bakıyor:
“Sistem neden çöktü? Server log’una bakıldı mı? Yedekleme alınmış mı? Alternatif sistem var mı?”
Yani çözüm arıyorlar — ve bu iyi bir refleks.
Ama bazen o çözüm arayışı, sistemin insani boyutunu gözden kaçırabiliyor.
Bir erkek forumda şöyle yazıyor: “Ebys açılmıyor ama ne var bunda, yarın gireriz.”
Oysa o yarın, bir kadının terfi dosyasının son günü olabilir.
Bir başka kullanıcı, “kardeşim sistem bu, hata yapar” diyor.
Ama o hata, bir engelli çalışanın erişim raporunu kaybettirebilir.
Yani mesele “çözmek” kadar, kimin için çözüyorsun sorusunda.
---
4. Çeşitlilik ve Erişim: Herkes Aynı Şekilde “Online” Olamaz
Ebys ve benzeri platformlar, dijitalleşmenin en görünür yüzü. Ama dijitalleşme her zaman “eşitlik” getirmiyor.
Örneğin:
- Görme engelli bir kullanıcı için arayüz erişilebilir mi?
- Farklı dillerde çalışan göçmen personel için sistemde dil seçeneği var mı?
- Kırsal bölgelerde çalışanlar için bağlantı hızı hesaba katılıyor mu?
- LGBTQ+ bireyler, kimlik bilgileriyle eşleşmeyen resmi formlar yüzünden sorun yaşıyor mu?
Ebys’in açılması, sadece sunucuların çalışması değil; çeşitlilik bilincinin devreye girmesiyle mümkün.
---
5. Sosyal Adalet Perspektifi: Dijital Eşitsizlik, Yeni Bürokrasi
Ebys’in en çok eleştirilen tarafı, “hızlılaştırılmış bürokrasi” vaadinin çoğu zaman tam tersiyle sonuçlanması.
Çünkü sistem dijital olsa da, adalet hâlâ insandan geçiyor.
Onay sırası, yetki zinciri, görünmez hiyerarşiler…
Kadın çalışan belgeyi zamanında yüklese de, onaylayan kişi tatildeyse süreç yine kilitleniyor.
Yani dijital sistemler, eski güç dinamiklerini sadece “ekrana taşıyor.”
Sosyal adalet burada devreye giriyor:
Gerçek adalet, herkesin belgeye eşit zamanda erişmesi değil; herkesin o belgeyle eşit anlamda temsil edilmesi.
---
6. Toplumsal Cinsiyet Rolleri: Dijitalde de Devam Ediyor
Toplumsal roller, internet kablosundan da sızıyor.
Kadınlar genelde belgeleri “tamamlama” işini üstleniyor, erkekler “onaylama” kısmında.
Kimi zaman kadınlar “belgeyi yetiştirdi mi” stresindeyken, erkekler “sistemde imza görünmüyor” paniği yaşıyor.
İkisi de aynı sürecin parçası, ama biri görünür, diğeri sessiz emek.
Bir forumdaşın yorumu aklımda:
> “Ebys’de 10 belgeyi ben hazırlıyorum, yöneticim 2 saniyede onaylıyor. O kahraman oluyor, ben yüklenici.”
Bu cümle, dijital sistemlerin cinsiyet temsiliyetindeki dengesizliği özetliyor.
---
7. Ne Yapmalı? Dijital Adalet İçin Empatik Sistemler
Ebys gibi sistemlerin adil işlemesi, sadece teknolojiyle değil, değerlerle ilgilidir.
Yani mesele “ne zaman açılır” değil; “nasıl açılır, kimler için açılır” olmalı.
Öneriler:
- Erişilebilir arayüz tasarımı (herkes için).
- Kadın ve engelli çalışanlardan geri bildirim alınması.
- Onay süreçlerinde zaman baskısı yaşayanlara destek mekanizması.
- Sistem hatalarında “insani çözüm süresi” tanıyan politikalar.
Empatiyle kodlanmış bir sistem, gerçek dijital adaleti sağlar.
---
8. Forumun Sesi: Peki Siz Ne Düşünüyorsunuz?
Şimdi size soruyorum forumdaşlar
:
- Sizce dijitalleşme gerçekten eşitlik mi getiriyor, yoksa eski eşitsizlikleri mi “modernleştiriyor”?
- Ebys gibi sistemlerde kadınların, engellilerin, azınlıkların yaşadığı görünmez engelleri nasıl görünür kılarız?
- “Ebys açılmıyor” dendiğinde aklımıza sadece sistem değil, toplum da gelmeli mi?
Yorumlarınızı bekliyorum. Çünkü belki de Ebys’i yeniden başlatacak olan şey bir kod değil, ortak vicdanımız.
---
Sonuç: Ebys’in Gerçek Açılışı
Ebys, sadece dijital bir kapı değil; toplumsal farkındalığın da aynası.
Eğer o kapı herkes için eşit şekilde açılmıyorsa, teknik olarak “online” olsak bile, insani olarak “bağlantımız kopuk.”
Belki de Ebys’in asıl açılışı, bir gün hepimizin ekranında aynı değeri hissettiğimizde olacak.
O zaman sistem değil, toplum açılmış olacak.
Selam forumdaşlar
Bugün size sadece bir “sistem” sorusuyla değil, bir “düzen” sorgusuyla geliyorum: Ebys ne zaman açılır?
Yani evet, teknik olarak bu sorunun cevabı birkaç sunucu ayarına, birkaç yöneticinin onayına, bir sistem güncellemesine bakıyor olabilir. Ama ben başka bir pencere açmak istiyorum:
Ebys gibi bürokratik dijital sistemler, hepimizin hayatını farklı şekillerde etkiliyor. Ancak kimimizin üstüne daha fazla yük bindiriyor. Bu “Ebys ne zaman açılır?” sorusu aslında “bu sistem kimler için kapanıyor, kimler için hiç açılmıyor?” sorusuna dönüşebiliyor.
---
1. Ebys Sadece Bir Sistem Değil, Bir Güç Dengesi
Ebys (Elektronik Belge Yönetim Sistemi), modern devletin ve kurumların “dijital hafızası.” Yazışmalar, izin talepleri, karar süreçleri, onaylar… Hepsi oradan geçiyor.
Ama fark ettiniz mi, o sistemin dili, ritmi, kuralları hep “tek tip kullanıcı” üzerinden tasarlanmış gibi?
Sanki herkesin aynı imkâna, aynı zamana, aynı sabra sahip olduğu varsayılıyor.
Oysa toplumsal gerçeklikte bu böyle değil.
Kadın çalışanlar, ebeveyn olanlar, engelli bireyler, LGBTQ+ çalışanlar veya teknolojik erişimde kısıtlı olanlar… Bu gruplar için “Ebys açılmıyor” bazen teknik değil, yapısal bir meseledir.
Yani sistem aslında açık, ama erişim adil değil.
---
2. Kadınların Deneyimi: Empati, Erişim ve Görünmez Emek
Kadınların dijital sistemlerle ilişkisi çoğu zaman, çifte mesai kavramıyla gölgeleniyor.
Sabah işe yetiş, evrakları Ebys’ye yükle, sonra eve dön ve evdeki “görünmez yönetim sistemini” işlet.
Bir yanda dijital belgeler, öte yanda gerçek hayatın belgelenmeyen işleri.
Birçok kadın için Ebys’in kapanması, “eve erken dönmek” değil; tam tersine, “işlerin ertesi güne yığılması” anlamına geliyor.
Kadınlar çoğu zaman sistemde “yetkili” değil ama “sorumlu.” Yani karar verici değil ama işin yürümesi onlara bağlı.
Bu da kurumsal yapının kadın emeğini görünmezleştiren klasik bir örneği.
Empati açısından bakınca, bir “Ebys bakımda” uyarısı, sadece teknik bir bilgi değil; o gün birçok kadının planını, çocuk bakımını, ev içi dengesini doğrudan etkileyen bir şey.
---
3. Erkeklerin Yaklaşımı: Analitik, Çözüm Odaklı, Ama Bazen Duygusuz
Erkek kullanıcılar ise genellikle olaya stratejik ve teknik bakıyor:
“Sistem neden çöktü? Server log’una bakıldı mı? Yedekleme alınmış mı? Alternatif sistem var mı?”
Yani çözüm arıyorlar — ve bu iyi bir refleks.
Ama bazen o çözüm arayışı, sistemin insani boyutunu gözden kaçırabiliyor.
Bir erkek forumda şöyle yazıyor: “Ebys açılmıyor ama ne var bunda, yarın gireriz.”
Oysa o yarın, bir kadının terfi dosyasının son günü olabilir.
Bir başka kullanıcı, “kardeşim sistem bu, hata yapar” diyor.
Ama o hata, bir engelli çalışanın erişim raporunu kaybettirebilir.
Yani mesele “çözmek” kadar, kimin için çözüyorsun sorusunda.
---
4. Çeşitlilik ve Erişim: Herkes Aynı Şekilde “Online” Olamaz
Ebys ve benzeri platformlar, dijitalleşmenin en görünür yüzü. Ama dijitalleşme her zaman “eşitlik” getirmiyor.
Örneğin:
- Görme engelli bir kullanıcı için arayüz erişilebilir mi?
- Farklı dillerde çalışan göçmen personel için sistemde dil seçeneği var mı?
- Kırsal bölgelerde çalışanlar için bağlantı hızı hesaba katılıyor mu?
- LGBTQ+ bireyler, kimlik bilgileriyle eşleşmeyen resmi formlar yüzünden sorun yaşıyor mu?
Ebys’in açılması, sadece sunucuların çalışması değil; çeşitlilik bilincinin devreye girmesiyle mümkün.
---
5. Sosyal Adalet Perspektifi: Dijital Eşitsizlik, Yeni Bürokrasi
Ebys’in en çok eleştirilen tarafı, “hızlılaştırılmış bürokrasi” vaadinin çoğu zaman tam tersiyle sonuçlanması.
Çünkü sistem dijital olsa da, adalet hâlâ insandan geçiyor.
Onay sırası, yetki zinciri, görünmez hiyerarşiler…
Kadın çalışan belgeyi zamanında yüklese de, onaylayan kişi tatildeyse süreç yine kilitleniyor.
Yani dijital sistemler, eski güç dinamiklerini sadece “ekrana taşıyor.”
Sosyal adalet burada devreye giriyor:
Gerçek adalet, herkesin belgeye eşit zamanda erişmesi değil; herkesin o belgeyle eşit anlamda temsil edilmesi.
---
6. Toplumsal Cinsiyet Rolleri: Dijitalde de Devam Ediyor
Toplumsal roller, internet kablosundan da sızıyor.
Kadınlar genelde belgeleri “tamamlama” işini üstleniyor, erkekler “onaylama” kısmında.
Kimi zaman kadınlar “belgeyi yetiştirdi mi” stresindeyken, erkekler “sistemde imza görünmüyor” paniği yaşıyor.
İkisi de aynı sürecin parçası, ama biri görünür, diğeri sessiz emek.
Bir forumdaşın yorumu aklımda:
> “Ebys’de 10 belgeyi ben hazırlıyorum, yöneticim 2 saniyede onaylıyor. O kahraman oluyor, ben yüklenici.”
Bu cümle, dijital sistemlerin cinsiyet temsiliyetindeki dengesizliği özetliyor.
---
7. Ne Yapmalı? Dijital Adalet İçin Empatik Sistemler
Ebys gibi sistemlerin adil işlemesi, sadece teknolojiyle değil, değerlerle ilgilidir.
Yani mesele “ne zaman açılır” değil; “nasıl açılır, kimler için açılır” olmalı.
Öneriler:
- Erişilebilir arayüz tasarımı (herkes için).
- Kadın ve engelli çalışanlardan geri bildirim alınması.
- Onay süreçlerinde zaman baskısı yaşayanlara destek mekanizması.
- Sistem hatalarında “insani çözüm süresi” tanıyan politikalar.
Empatiyle kodlanmış bir sistem, gerçek dijital adaleti sağlar.
---
8. Forumun Sesi: Peki Siz Ne Düşünüyorsunuz?
Şimdi size soruyorum forumdaşlar
:- Sizce dijitalleşme gerçekten eşitlik mi getiriyor, yoksa eski eşitsizlikleri mi “modernleştiriyor”?
- Ebys gibi sistemlerde kadınların, engellilerin, azınlıkların yaşadığı görünmez engelleri nasıl görünür kılarız?
- “Ebys açılmıyor” dendiğinde aklımıza sadece sistem değil, toplum da gelmeli mi?
Yorumlarınızı bekliyorum. Çünkü belki de Ebys’i yeniden başlatacak olan şey bir kod değil, ortak vicdanımız.
---
Sonuç: Ebys’in Gerçek Açılışı
Ebys, sadece dijital bir kapı değil; toplumsal farkındalığın da aynası.
Eğer o kapı herkes için eşit şekilde açılmıyorsa, teknik olarak “online” olsak bile, insani olarak “bağlantımız kopuk.”
Belki de Ebys’in asıl açılışı, bir gün hepimizin ekranında aynı değeri hissettiğimizde olacak.
O zaman sistem değil, toplum açılmış olacak.